bzkeadm

Polska Spółki Gazownictwa poinformowała, że do krajowej sieci dystrybucyjnej gazu po raz pierwszy przyłączono biometanownię. To historyczne wydarzenie, które stanowi ważny kamień milowy na drodze do transformacji energetycznej w Polsce. Instalacja ma moc aż 45 MW i powstała w cukrowni w Strzelinie (woj. dolnośląskie).

Moc aż 45 MW

W cukrowni w Strzelinie biogazownię uruchomiono już w 2012 r., a jej moc wynosiła 4 MW. Celem obecnej inwestycji było zwiększenie potencjału biogazowni. Nowa infrastruktura energetyczna ma moc aż 45 MW i może produkować ponad 9 tys. m3 biogazu na godzinę.

Produkcja biogazu, energii elektrycznej i ciepła

Tworzą ją cztery fermentory po 10 tys. m3 i dwa postfermentory oraz zaawansowana technologicznie instalacja do oczyszczania osadu pofermentacyjnego, przetwarzanego do czystej wody i nawozu.

Produkcja energii elektrycznej i cieplnej z biomasy odbywa się w procesie beztlenowej fermentacji metanowej w komorach fermentacyjnych.

Biogaz z pozostałości roślinnych

Biogazownia w Strzelinie wykorzystuje pozostałości roślinne z buraków cukrowych do produkcji biogazu. Większość z niego ma być używana na potrzeby własne cukrowni, natomiast nadwyżki, po oczyszczeniu do postaci biometanu, będą wtłaczane do sieci gazowej za pośrednictwem 9-kilometrowego gazociągu.

Gotowi na zielony gaz

W oficjalnym komunikacie PSG, dr Szymon Paweł Moś, członek zarządu spółki, podkreśla, że spółka jest gotowa na przyjęcie biometanu i intensywnie modernizuje oraz rozbudowuje sieć gazową w całym kraju.

Według przedstawicieli PSG, w tym roku firma przeznacza na rozwój 3,3 mld zł, z czego ponad miliard na nowe przyłączenia, a w przyszłym roku planowane inwestycje mają wynieść 3,5 mld zł. Wszystko to ma na celu usprawnienie włączania zielonych gazów do krajowego systemu dystrybucyjnego.

Biometan będzie ważny

Znaczenie biometanu w polskim miksie energetycznym będzie rosnąć. Spółka podkreśla, że jako odnawialne źródło energii jest w pełni niezależny od warunków pogodowych. Dzięki temu może stabilizować system w okresach zmiennej produkcji z innych źródeł OZE, takich jak wiatr czy słońce.

To kolejny krok w stronę budowania suwerenności energetycznej kraju. Polska, z piątym co do wielkości potencjałem wytwarzania substratu w UE, ma szansę stać się jednym z liderów na tym polu. Szacuje się, że potencjał produkcji biometanu w Polsce może sięgać nawet 4 mld m³.

Wsparcie dla inwestorów

W komunikacie prasowym PSG zaznacza, że aktywnie wspiera inwestorów w procesie przyłączania biometanowni do sieci. Do tej pory PSG wydało 970 decyzji dotyczących przyłączeń, a 12 umów zostało już zawartych.

BZK Energy ogłasza przetarg na zaprojektowanie i budowę biometanowni na Opolszczyźnie. Inwestycja ma charakter strategiczny i polega na stworzeniu innowacyjnego rozwiązania dla sektora energetycznego w ramach gospodarki obiegu zamkniętego. Projekt jest pierwszym tego typu rozwiązaniem w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej.

Projekt AMBASSADOR  

Prawie 8 mln EUR to znacząca część kosztu tego przedsięwzięcia, ale potrzeba znacznie więcej środków.

Jeśli chodzi o tzw. „kamienie milowe”, to oczekiwane rezultaty projektu są naszymi kluczowymi wskaźnikami sukcesu.

Przede wszystkim, musimy uruchomić i doprowadzić do stabilnej pracy instalację produkującą biometan. Naszym celem jest osiągnięcie wolumenu ponad 5 milionów metrów sześciennych wysokiej jakości biometanu rocznie, co przekłada się na 52 591 MWh energii. To fundamentalne potwierdzenie pełnej funkcjonalności całego przedsięwzięcia.

Równie istotne jest efektywne odzyskiwanie i przetwarzanie dwutlenku węgla. Tutaj dążymy do produkcji niemal 4 milionów metrów sześciennych, czyli blisko 8 tysięcy ton ciekłego, biogennego CO2 o jakości spożywczej.

Chcemy też produkować ponad 176 tysięcy ton pofermentu, co jest niezwykle ważne z perspektywy zrównoważonego rozwoju i gospodarki obiegu zamkniętego. Biometanownie przerabiają odpady w cenne zasoby.

Wreszcie, i to jest jeden z ważniejszych aspektów z punktu widzenia Funduszu Innowacyjnego, który udzielił finansowania z- oprócz niezbędnej innowacyjności projektu – musimy osiągnąć znaczącą redukcję emisji gazów cieplarnianych. Mówimy tu o zmniejszeniu emisji aż o 277% w porównaniu ze scenariuszem referencyjnym, czyli wydobyciem i użyciem gazu ziemnego. To kolejny mierzalny wkład instalacji, którą zamierzamy zbudować w ramach projektu AMBASSADOR. W tym przypadku chodzi o walkę ze zmianami klimatycznymi.

Instalacja powstanie w południowo-zachodniej Polsce. Jak wspomniałem, docelowa moc biometanowni w projekcie AMBASSADOR, wyrażona w produkcji biometanu, wyniesie 5 008 624 metrów sześciennych wysokiej jakości biometanu rocznie. Odpowiada to 52 591 MWh energii. Dodatkowo, instalacja będzie produkować blisko 4 miliony metrów sześciennych (7 876 ton) ciekłego CO2 o jakości spożywczej.

Będziemy wykorzystywali przede wszystkim substrat w postaci odchodów zwierzęcych, w ramach współpracy z sektorem hodowli zwierząt i upraw rolnych. To sprawdzony model kooperacji funkcjonujący w wielu projektach biogazowych.

Docelowo, wysokiej jakości biometan produkowany w instalacji będzie wprowadzany bezpośrednio do krajowej sieci gazowej. Tylko część biogazu będzie przeznaczona do produkcji energii elektrycznej – na potrzeby własne.

Planujemy zakończyć budowę instalacji do końca roku 2026. Na początku roku 2027 uruchomimy instalację i stopniowo będziemy skalować produkcję do poziomów docelowych, które wskazałem wcześniej.

Wybór wykonawcy dopiero przed nami. Kierujemy się przede wszystkim efektywnością i stabilnością rozwiązań. W ramach synergii muszą one jednak dać efekt, który jest sercem projektu, tj. współgrać ze sobą dostarczając w ramach jednego przedsięwzięcie kilka różnorodnych produktów o wysokiej jakości. Mam tu na myśli biometan, poferment oraz biogenne CO2, a – koniec końców – mierzalną redukcję emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

Wkrótce ogłosimy stosowny przetarg dotyczący budowy instalacji, o czym z przyjemnością poinformujemy Państwa.

Konsorcjant to jedna z większych spółek w grupie, do której należy BZK Energy. Działa w regionie Polski, gdzie zlokalizowany jest projekt AMBASSADOR. Spółka ma bardzo duże doświadczenie w dziedzinie uruchamiania i skalowania produkcji przemysłowej. Dysponuje wiedzą i zespołem ekspertów o ogromnym doświadczeniu.

Projekt zostanie zrealizowany. Pozostajemy na etapie kwestii formalnych. Ten proces się wydłużył. Jesteśmy jedynym podmiotem, który może ten projekt zrealizować ze względu na jego zaawansowanie, ale także własność gruntów wyznaczonych pod inwestycję biogazową

Oryginalny materiał został opublikowany na łamach magazynbiomasa.pl

Spółka BZK Energy otrzymała dofinansowanie z prestiżowego unijnego Funduszu Innowacyjnego na realizację projektu AMBASSADOR. To pierwsza w Europie Środkowo-Wschodniej instalacja produkująca biometan połączona z wychwytywaniem i skraplaniem CO2.

Projekt AMBASSADOR ma na celu wdrożenie modelowej produkcji energii w obiegu zamkniętym. Instalacja połączy zaawansowane procesy fermentacji beztlenowej z nowoczesnymi technologiami oczyszczania biogazu i wychwytywania dwutlenku węgla.

Pionierskie połączenie biometanu i „zielonego” CO2

Jak podkreślają przedstawiciele spółki, ma to być wzór dla kolejnych tego typu inwestycji w tej części kontynentu. Biometan to oczyszczony biogaz, który ma parametry identyczne z gazem ziemnym i może być wtłaczany bezpośrednio do sieci gazowej.

– Wdrażanie przełomowych innowacji daje Polsce szansę na dogonienie innych krajów Europy w zakresie produkcji energii ze źródeł odnawialnych – mówi Jakub Augustynowicz, dyrektor ds. inwestycji BZK Energy. – Szczególnie dotyczy to sektora produkcji biogazu, w którym znacząco odstajemy od reszty kontynentu.

Nowa instalacja pozwoli uniknąć emisji ponad 256 tysięcy ton ekwiwalentu CO₂ w ciągu pierwszych lat funkcjonowania, a rocznie będzie produkować ponad 5 milionów metrów sześciennych biometanu (o ciśnieniu atmosferycznym) i blisko 4 miliony metrów sześciennych ciekłego CO₂ o jakości spożywczej.

Ogromny polski potencjał produkcji biogazu

Warto zaznaczyć, że polski potencjał w zakresie produkcji biogazu sięga 8 mld m³ rocznie. Oznacza to blisko 80-90 proc. historycznego import gazu z Rosji przed wstrzymaniem dostaw przez Gazprom.

Polska w ramach kontraktu jamalskiego była zobowiązana do odbioru od 10 mld do 8,7 mld m³ importowanego gazu. Jak wskazuje raport „Biometan w Polsce”, nasz kraj wykorzystuje obecnie zaledwie około 3 proc. potencjału produkcji biogazu. Godnym uwagi jest też fakt, że ten rodzaj gazu jest w pełni ekologiczny i daje Polsce pełną gwarancję bezpieczeństwa dostaw.

Polskie projekty w unijnej elicie

Projekt BZK Energy jest siódmą inicjatywą realizowaną nad Wisłą, która uzyskała wsparcie z prestiżowego Funduszu Innowacyjnego (Innovation Fund). Wysokość dofinansowania w przypadku projektu AMBASSADOR wynosi 7 958 244 euro.

Polskie przedsięwzięcia w tym programie skupiają się na kluczowych dla transformacji energetycznej sektorach, takich jak produkcja komponentów dla odnawialnych źródeł energii, dekarbonizacja przemysłu cementowego, rozwój technologii wodorowych oraz magazynowanie energii.

Krajowe projekty finansowane z Funduszu Innowacji

Wytwarzanie komponentów dla OZE: Projekt WINDPL realizowany przez Windar Renovables otrzymał dofinansowanie w wysokości 17 303 000 EUR na budowę zrównoważonego zakładu produkcyjnego wież wiatrowych XXL przeznaczonych dla morskiej energetyki wiatrowej.

Dekarbonizacja przemysłu: Inicjatywa KUJAWY GO4ECOPLANET firmy Lafarge Cement, z rekordowym dofinansowaniem 228 210 004 EUR, ma na celu wdrożenie technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla (Cryocap™ FG + CCS) w procesie produkcji cementu.

Technologie wodorowe: dwa projekty koncentrują się na produkcji zielonego wodoru. GreenH2, prowadzony przez LOTOS Green H2, uzyskał 4 492 131 EUR na budowę instalacji z elektrolizerem o mocy 1 MW, zintegrowanej z farmą fotowoltaiczną i systemem odzysku ciepła. Z kolei ZE PAK otrzymał 4 460 000 EUR na stworzenie zakładu produkcji zielonego wodoru o mocy 5 MW w Koninie.

Magazynowanie energii: dwa projekty zgłoszone przez Northvolt również uzyskały wsparcie. NorthFlex z dofinansowaniem 4 427 807 EUR skupia się na rozbudowie litowo-jonowego bateryjnego systemu magazynowania energii (BESS). Natomiast projekt NorthSTOR+, który otrzymał alokację w wysokości 75 451 457 EUR na produkcję komponentów do systemów magazynowania, został przerwany.

BZK Energy weźmie udział w 8. Kongresie Biometanu – kluczowym wydarzeniu poświęconym przyszłości odnawialnych paliw gazowych i ich roli w dekarbonizacji gospodarki. Wydarzenie odbędzie się 20-21 maja br. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.

W obliczu dynamicznego rozwoju rynku biometanu, napędzanego globalnymi trendami geopolitycznymi i rosnącym zainteresowaniem czystą energią, eksperci i praktycy z Polski i Europy spotkają się, aby omówić szanse i bariery rozwoju sektora biometanu.

Jak podkreślają organizatorzy, biometan jest uznawany za istotny element transformacji energetycznej i dekarbonizacji gospodarki. Polska jest obecnie – w zakresie biometanu – jednym z największych rynków inwestycyjnych w Europie.

Program Kongresu obejmuje kluczowe tematy, takie jak ocena rozwoju rynku, regulacje i systemy wsparcia dla sektora biometanu w Polsce, strategie finansowania projektów czy rola biometanu w ciepłownictwie i transporcie.

Kongres Biometanu, organizowany przez wydawcę Magazynu Biomasa, od lat stanowi obowiązkowy punkt na mapie branżowych wydarzeń. Udział w tegorocznej edycji zadeklarowało ponad 400 uczestników, w tym przedstawicieli sektorów energetyki, transportu, agrobiznesu, finansów, dostawców innowacyjnych rozwiązań, a także reprezentantów administracji rządowej i samorządowej oraz organizacji branżowych.

Podczas Kongresu zapraszamy do kontaktu z Jakubem Augustynowiczem, dyrektorem ds. inwestycji BZK Energy.

Z pełnym programem 8. Kongresu Biometanu można zapoznać się na oficjalnej stronie wydarzenia: www.magazynbiomasa.pl/kongres-biometanu.

Pod koniec kwietnia br. Wrocław stał się miejscem jednej z ważniejszych debat gazowych w Polsce. Podczas 14. edycji ORLEN GAS MEETING eksperci i decydenci dyskutowali o rynku gazu ziemnego, geopolityce oraz przyszłości biometanu jako filaru zielonej transformacji.

Biometan – lokalna energia, globalne znaczenie

Jednym z mocniejszych akcentów konferencji było zagadnienie biometanu. Zaprezentowano go jako istotny element europejskiej transformacji energetycznej i znakomity przykład gospodarki obiegu zamkniętego. Uczestnicy podkreślali, że dzięki wykorzystaniu odpadów rolniczych i unikaniu emisji związanych z tradycyjną produkcją nawozów, biometan może realnie przyczynić się do dekarbonizacji rolnictwa i szerzej – całej gospodarki. Co więcej, jego produkcja wiąże się z powstawaniem pofermentu, który może zostać wykorzystany w rolnictwie, zamykając w ten sposób obieg surowców.

– Udział w ORLEN GAS MEETING był dla nas wyjątkowo satysfakcjonujący – mówi Jakub Augustynowicz, dyrektor inwestycyjny BZK Energy. – Niezależni eksperci mówili to co twierdzimy od dawna, że biometan to idealny przykład źródła energii. Łączy w sobie aspekt środowiskowy, gospodarczy i społeczny oraz kwestie bezpieczeństwa energetycznego.

Biometan to energia wytwarzana lokalnie, z lokalnych surowców, co – przy odpowiedniej skali – może mieć wpływ na częściowe uniezależnienie gospodarki od importu gazu ziemnego. To również szansa na rozwój lokalny – produkcja biometanu może zwiększać zatrudnienie, wspierać współpracę między samorządami i przedsiębiorcami, a także umożliwiać dostawy ciepła do gmin i miejscowości. Poprzez rozwiązanie problemu odpadów z produkcji rolniczej, biometan może znacząco wpłynąć na ochronę lokalnego środowiska naturalnego.

Szanse i bariery na rynku biometanu w Europie

Nie zabrakło także głosów krytycznych i realistycznych ocen obecnej sytuacji. Podkreślano, że choć europejski rynek biometanu ma ogromny potencjał, to nadal zmaga się z licznymi barierami. Przede wszystkim brakuje jednolitych przepisów i standardów między państwami członkowskimi, co utrudnia rozwój transgranicznych inwestycji i handel.

Biometan został więc określony przez ekspertów jako obszar pełen możliwości, ale wymagający dalszej stabilizacji, zaufania oraz czytelnych ram regulacyjnych na poziomie unijnym.

Gaz ziemny w cieniu wyzwań pogodowych i politycznych

W części poświęconej rynkowi gazu ziemnego eksperci omówili m.in. wpływ chłodnej zimy 2024/2025 na ceny gazu. Zwiększony popyt, osłabiony import z Norwegii oraz silna konkurencja z Azją o dostawy LNG doprowadziły do szybkiego spadku poziomu zatłoczenia magazynów, który osiągnął najniższy poziom od trzech lat. Pojawiły się wątpliwości czy Unia Europejska zdoła osiągnąć cel 90% napełnienia magazynów przed kolejnym sezonem grzewczym.

Temperaturę dyskusji podnosiły kwestie geopolityczne. Zmiana administracji w USA i nowe podejście do polityki eksportowej LNG wprowadziły niepewność co do dostępności amerykańskiego gazu w Europie. Równolegle poruszano wpływ nowych inicjatyw dyplomatycznych na globalne ceny energii.

Gaz ziemny nadal ważny, ale jego rola się zmienia

Prelegenci zauważyli, że gaz ziemny pozostanie paliwem przejściowym wspierającym transformację energetyczną Polski. Zgodnie z założeniami pakietu Fit for 55 i nową Dyrektywą Budynkową, konieczna będzie dekarbonizacja odbiorców indywidualnych do 2040 roku.

Unijne regulacje przewidują też rozwój modeli opartych na domieszkach biometanu i wodoru, szczególnie w przemyśle i energetyce. Zapowiedziano również wdrożenie mechanizmów stabilizujących ceny gazu w przypadku istotnych wahań, choć podkreślono, że głównym wyznacznikiem nadal będzie rynek.

Spółka BZK Energy uzyskała wsparcie z Funduszu Innowacyjnego (Innovation Fund) na projekt AMBASSADOR. To pierwsze tego rodzaju rozwiązanie w Polsce i całej Europie Środkowo-Wschodniej. Polega na uruchomieniu instalacji biogazowej produkującej biometan w połączeniu z wychwytywaniem i skraplaniem dwutlenku węgla na zasadach gospodarki obiegu zamkniętego.

Strategiczny projekt w sektorze biometanu

Instalacja AMBASSADOR, którą zamierza wdrożyć spółka BZK Energy, łączy zaawansowane procesy fermentacji beztlenowej z nowoczesnymi technologiami oczyszczania biogazu, wychwytywania i skraplania CO2. Firma uzyskała na ten cel dofinansowanie z Innovation Fund, uznawanego za największy na świecie program finansowania innowacyjnych technologii niskoemisyjnych.

– Chcemy wdrożyć modelową produkcję energii w obiegu zamkniętym, która może stać się wzorem dla kolejnych inwestycji tego typu w tej części kontynentu – mówi Jakub Augustynowicz, dyrektor ds. inwestycji BZK Energy. – Wdrażanie innowacji daje Polsce szansę na dogonienie innych krajów Europy w zakresie produkcji energii ze źródeł odnawialnych. Szczególnie w sektorze produkcji biogazu, w którym dramatycznie odstajemy od reszty kontynentu – podkreśla Augustynowicz.

Spółka zaznacza, że projekt AMBASSADOR łączy innowacyjne rozwiązania technologiczne w niespotykany sposób. Oczekiwane efekty mówią same za siebie. W porównaniu z tradycyjnymi źródłami gazu, AMBASSADOR przyniesie redukcję emisji dwutlenku węgla aż o 277 proc. w porównaniu do rozwiązań opartych na tradycyjnym gazie ziemnym. Pozwoli to produkować gaz z surowców odnawialnych, bezodpadowo i w pełni zrównoważony sposób.

Punkt wyjścia do inwestycji w innych krajach UE

AMBASSADOR może stać się punktem wyjścia do podobnych inwestycji w innych krajach UE. Wdrożenie projektu pociąga za sobą znaczącą redukcję emisji gazów cieplarnianych. Szacuje się, że nowa instalacja pozwoli uniknąć emisji 256 100 ton ekwiwalentu CO2 w ciągu pierwszych lat funkcjonowania.

Ochrony środowiska to tylko jedna z wielu korzyści płynących z tej inwestycji. Biogazownia będzie produkować rocznie ponad 5 milionów metrów sześciennych biometanu i blisko 4 miliony metrów sześciennych ciekłego CO2 o jakości spożywczej.

Polska dysponuje ogromnym potencjałem w zakresie substratów do produkcji biogazu, porównywalnym z rynkiem niemieckim. Rozwinięcie tego segmentu gospodarki na poziomie Niemiec, oznaczałoby wygenerowanie nawet do 40 tys. miejsc pracy i zaspokojenie blisko połowy potrzeb Polski w zakresie gazu.

Europejska strategia przemysłowa

Projekt AMBASSADOR otrzymał dofinansowanie w wysokości 7 958 244 euro z Funduszu Innowacyjnego (Innovation Fund), który wspiera rozwój niskoemisyjnych technologii w Unii Europejskiej. Jego realizacja wpisuje się w cele Europejskiej Strategii Przemysłowej, Planu Odbudowy dla Europy oraz Zielonego Ładu. Realizowany jest przez konsorcjum dwóch spółek biotechnologicznych BZK Energy i Bioagry.

– Europa stoi przed wyzwaniem transformacji energetycznej i ograniczenia emisji w sektorach energochłonnych. AMBASSADOR to krok w stronę bezpieczeństwa energetycznego, niezależności od paliw kopalnych oraz realnego wsparcia gospodarki obiegu zamkniętego – podsumowuje Jakub Augustynowicz.

Fundusz Innowacyjny (Innovation Fund)

Fundusz Innowacyjny (FI) to, jeden z największych na świecie, program finansowania demonstracji innowacyjnych technologii niskoemisyjnych, zarządzany bezpośrednio przez Komisję Europejską (DG CLIMA) i agencję wykonawczą CINEA. Jego celem jest wspieranie projektów, które przyczyniają się do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a jednocześnie wprowadzają przełomowe rozwiązania w sektorach przemysłowych, energetycznych i transportowych. Fundusz jest w całości finansowany ze środków pochodzących z unijnego systemu handlu emisjami (EU ETS), co oznacza, że jego budżet pochodzi z opłat za emisję CO2.

Program ma rygorystyczne kryteria oceny. Do realizacji wybierane są tylko projekty, które wykazują wysoki potencjał redukcji emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z konwencjonalnymi technologiami, są technicznie wykonalne i posiadają solidny model biznesowy. Projekty muszą wdrażać rozwiązania, które nie są jeszcze powszechnie stosowane na rynku.

Odpowiedzialna za realizację zadań finansowanych z Funduszu Innowacyjnego, w imieniu Komisji Europejskiej, jest Europejska Agencja Wykonawcza ds. Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Agencja zajmuje się organizacją naborów wniosków, oceną projektów, podpisywaniem umów o dofinansowanie oraz monitorowaniem aspektów technicznych i finansowych realizowanych przedsięwzięć. CINEA nadzoruje także komunikację dotyczącą dostępności funduszy i osiągnięć programu.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował o nowym wsparciu dla przedsiębiorców planujących produkcję biogazu w naszym kraju. Budżet programu wynosi 1 miliard złotych.

Cel programu – rozwój nowoczesnych technologii biogazowych

Celem programu jest wsparcie produkcji biogazu z biomasy, szczególnie biomasy odpadowej, w celu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Nowe środki mają przyczynić się do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetycznym oraz poprawy poziomu recyklingu. Jak podkreśla NFOŚiGW, taki rozwój krajowej produkcji biogazu odgrywa też dużą rolę w podnoszeniu bezpieczeństwa energetycznego.

Program „Wysokosprawna kogeneracja z biogazu wytwarzanego z biomasy, w tym z odpadów komunalnych” uzyskał akceptację Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a jego budżet to 1 miliard złotych.

Zakres wsparcia i warunki uczestnictwa

Nowy program uzupełnia dotychczasowe inicjatywy wspierające biogazownie komunalne i rolnicze. Finansowaniem objęte będą wyłącznie instalacje fermentacji, które wykorzystują biogaz do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji o zainstalowanej mocy od 1 MW. Dotyczy to budowy nowych instalacji oraz modernizacji i rozbudowy już istniejących obiektów.

Program skierowany jest do przedsiębiorców, a finansowanie będzie realizowane w formie:

• dotacji do 40% kosztów kwalifikowanych
• pożyczek do 100% kosztów kwalifikowanych.

Nabór wniosków planowany jest na przełomie 2025/2026 roku, a realizacja programu potrwa do 2030 roku. Zakładanym efektem inwestycji ma być produkcja co najmniej 40 mln m3 biogazu.

Fundusz Modernizacyjny jako kluczowe źródło finansowania

Program finansowany jest ze środków Funduszu Modernizacyjnego (FM), który czerpie zasoby ze sprzedaży 4,5% ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu EU-ETS. Środki te są przeznaczane na modernizację systemu energetycznego, poprawę efektywności energetycznej oraz rozwój zeroemisyjnego transportu w Polsce i 12 innych krajach UE. Szacuje się, że do 2030 roku do Polski z Funduszu Modernizacyjnego może trafić około 60 mld zł.

Każda inwestycja finansowana w ramach FM przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii i oszczędności energii. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pełni funkcję Krajowego Operatora Funduszu Modernizacyjnego, koordynując realizację programu.

Zgodnie z raportem opublikowanym przez portal Globenergia.pl na koniec 2024 roku w Polsce działały 442 biogazownie, z czego tylko 174 rolniczych, jak obiekt planowany w Domaszkowicach. 

Biogaz w Niemczech kontra Polska: ogromna różnica w liczbach

Niemcy na koniec 2024 r. dysponowały ponad 10 tys. biogazowni. To więcej niż w Polsce stoi stacji benzynowych. Tamtejsze biogazownie już w 2013 r. wygenerowały około 28 milionów MWh energii elektrycznej. Zasiliły wtedy 7 mln gospodarstw domowych w prąd. W Polsce, w okresie styczeń-październik 2024 r., prosumenci biogazowi wprowadzili do sieci zaledwie 1113 MWh energii elektrycznej.

Nowe inwestycje w sektorze biogazowym

Krajowy potencjał biogazu oszacowano na 13,5 miliarda m³ i jest on porównywany do niemieckiego. Jednak liczba zainstalowanych systemów biogazowych jest niższa od prognoz, a sektor pozostaje daleko w tyle za czołowymi krajami Europy.

W ciągu ubiegłego roku zainstalowano 30 nowych biogazowni, których łączna moc wynosi 14,58 MW. Większość z tych instalacji ma moc poniżej 0,5 MW, co wynika z wymagań prawnych dotyczących biogazowni o większej mocy, które muszą przejść przez skomplikowane procedury administracyjne. W myśl przepisów biogazownie rolnicze o większej mocy klasyfikuje się bowiem jako takie, które mogą znaczącą wpływać na środowisko.

Biogaz prosumencki: niewielki udział w polskim miksie energetycznym

Z danych wynika, że tzw. biogazownie prosumenckie w Polsce stanowią mniejszość wśród innych systemów tego typu. Na koniec października 2024 roku działało jedynie 56 prosumenckich instalacji biogazowych o łącznej mocy 1 MW. W porównaniu z sektorem fotowoltaicznym, gdzie w Polsce działa ponad 1,5 miliona instalacji o mocy 11,9 GW, biogaz pozostaje daleko w tyle, mimo jego ogromnego potencjału jako źródła energii odnawialnej.

Biogazownie prosumenckie to niewielkie instalacje (zazwyczaj o mocy do 500 kW), które są przeznaczone głównie dla rolników lub małych przedsiębiorstw. Ich celem jest wytwarzanie energii na własne potrzeby, np. do ogrzewania czy zasilania maszyn, a ewentualne nadwyżki mogą być sprzedawane do sieci energetycznej.

Zmiany legislacyjne – potencjalna szansa na rozwój biogazu w Polsce

Szybszy rozwój sektora biogazowego w Polsce byłby możliwy po uchwaleniu przez Ministerstwo Rolnictwa specustawy (podobnej do tzw. specustawy drogowej), która ułatwiłaby proces inwestycyjny poprzez usunięcie barier administracyjnych.

Biogazownie to instalacje pozwalające chronić środowisko naturalne i zwiększające komfort życia na terenach wiejskich oraz na granicach miast i wsi.

Według analiz resortu rolnictwa specustawa pozwoliłaby na powstanie nawet 2000 nowych biogazowni rolniczych. Jak dotąd te pozytywne perspektywy nie znalazły jednak odzwierciedlenia w rzeczywistości i na koniec 2024 roku w Polsce działały tylko 174 obiekty tego typu.

Większość danych i analiz zawartych w artykule pochodzi z raportu opublikowanego przez portal Globenergia.pl, bazującego na źródłach z AEE, ARE i KOWR.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przeznaczy kolejny miliard złotych na wsparcie inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE) na terenach wiejskich. Nowy nabór w ramach programu „Energia dla Wsi” ruszy 3 lutego 2025. 

Kolejny krok w transformacji energetycznej 

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił uruchomienie drugiego naboru wniosków w ramach programu priorytetowego „Energia dla wsi”. Tym razem budżet wynosi aż 1 miliard złotych, co stanowi znaczącą część całkowitej puli programu opiewającej na 3 miliardy złotych. Program ma na celu wspieranie inwestycji w instalacje odnawialnych źródeł energii, takie jak biogazownie, farmy fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy magazyny energii.

Program jest skierowany do dwóch kluczowych grup beneficjentów: rolników oraz spółdzielni energetycznych, które mogą uzyskać dofinansowanie w formie dotacji i pożyczek. Intensywność wsparcia wynosi od 45 proc. do 65 proc. kosztów kwalifikowanych, a w przypadku pożyczek – nawet do 100 proc.

Najpopularniejsze są biogazownie

W oficjalnym komunikacie informującym o planowanym uruchomieniu naboru Józef Matysiak, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW, zwrócił uwagę na duże zainteresowanie rolników inwestycjami w odnawialne źródła energii, a szczególnie we wpisujące się w obszar działalności gospodarstw rolnych biogazownie. Podkreślił też, że realizacja programu „Energia dla wsi” wpisuje się w priorytet transformacji energetycznej określony w czteroletniej strategii Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W ramach pierwszego naboru spośród wszystkich 370 wniosków aż 208 dotyczyło biogazowni. Łączna wartość zawartych umów wyniosła dotychczas prawie 300 mln zł.

Na co można uzyskać wsparcie?

Beneficjenci programu mogą wnioskować o środki na:

• instalacje fotowoltaiczne,
• turbiny wiatrowe,
• elektrownie wodne,
• biogazownie rolnicze z wysokosprawną kogeneracją,
• magazyny energii (jako część zintegrowanych projektów OZE).

Nabór wniosków rozpocznie się 3 lutego i potrwa do 19 grudnia 2025 roku lub do wyczerpania środków. Szczegółowe informacje zostaną udostępnione na stronie NFOŚiGW  7 dni przed rozpoczęciem naboru.

Transformacja energetyczna na horyzoncie

Dzięki nowej edycji programu priorytetowego, polskie wsie mają szansę stać się liderami transformacji energetycznej. Zwiększone wsparcie dla biogazowni i innych instalacji OZE może nie tylko obniżyć koszty energii w gospodarstwach, ale także przyczynić się do zmniejszenia emisji CO₂ i poprawy bezpieczeństwa energetycznego w Polsce.