bzkeadm

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) poinformował o nowym wsparciu dla przedsiębiorców planujących produkcję biogazu w naszym kraju. Budżet programu wynosi 1 miliard złotych.

Cel programu – rozwój nowoczesnych technologii biogazowych

Celem programu jest wsparcie produkcji biogazu z biomasy, szczególnie biomasy odpadowej, w celu wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w warunkach wysokosprawnej kogeneracji. Nowe środki mają przyczynić się do zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetycznym oraz poprawy poziomu recyklingu. Jak podkreśla NFOŚiGW, taki rozwój krajowej produkcji biogazu odgrywa też dużą rolę w podnoszeniu bezpieczeństwa energetycznego.

Program „Wysokosprawna kogeneracja z biogazu wytwarzanego z biomasy, w tym z odpadów komunalnych” uzyskał akceptację Europejskiego Banku Inwestycyjnego (EBI), a jego budżet to 1 miliard złotych.

Zakres wsparcia i warunki uczestnictwa

Nowy program uzupełnia dotychczasowe inicjatywy wspierające biogazownie komunalne i rolnicze. Finansowaniem objęte będą wyłącznie instalacje fermentacji, które wykorzystują biogaz do wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w wysokosprawnej kogeneracji o zainstalowanej mocy od 1 MW. Dotyczy to budowy nowych instalacji oraz modernizacji i rozbudowy już istniejących obiektów.

Program skierowany jest do przedsiębiorców, a finansowanie będzie realizowane w formie:

• dotacji do 40% kosztów kwalifikowanych
• pożyczek do 100% kosztów kwalifikowanych.

Nabór wniosków planowany jest na przełomie 2025/2026 roku, a realizacja programu potrwa do 2030 roku. Zakładanym efektem inwestycji ma być produkcja co najmniej 40 mln m3 biogazu.

Fundusz Modernizacyjny jako kluczowe źródło finansowania

Program finansowany jest ze środków Funduszu Modernizacyjnego (FM), który czerpie zasoby ze sprzedaży 4,5% ogólnej puli uprawnień do emisji CO2 w ramach unijnego systemu EU-ETS. Środki te są przeznaczane na modernizację systemu energetycznego, poprawę efektywności energetycznej oraz rozwój zeroemisyjnego transportu w Polsce i 12 innych krajach UE. Szacuje się, że do 2030 roku do Polski z Funduszu Modernizacyjnego może trafić około 60 mld zł.

Każda inwestycja finansowana w ramach FM przyczynia się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii i oszczędności energii. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pełni funkcję Krajowego Operatora Funduszu Modernizacyjnego, koordynując realizację programu.

Zgodnie z raportem opublikowanym przez portal Globenergia.pl na koniec 2024 roku w Polsce działały 442 biogazownie, z czego tylko 174 rolniczych, jak obiekt planowany w Domaszkowicach. 

Biogaz w Niemczech kontra Polska: ogromna różnica w liczbach

Niemcy na koniec 2024 r. dysponowały ponad 10 tys. biogazowni. To więcej niż w Polsce stoi stacji benzynowych. Tamtejsze biogazownie już w 2013 r. wygenerowały około 28 milionów MWh energii elektrycznej. Zasiliły wtedy 7 mln gospodarstw domowych w prąd. W Polsce, w okresie styczeń-październik 2024 r., prosumenci biogazowi wprowadzili do sieci zaledwie 1113 MWh energii elektrycznej.

Nowe inwestycje w sektorze biogazowym

Krajowy potencjał biogazu oszacowano na 13,5 miliarda m³ i jest on porównywany do niemieckiego. Jednak liczba zainstalowanych systemów biogazowych jest niższa od prognoz, a sektor pozostaje daleko w tyle za czołowymi krajami Europy.

W ciągu ubiegłego roku zainstalowano 30 nowych biogazowni, których łączna moc wynosi 14,58 MW. Większość z tych instalacji ma moc poniżej 0,5 MW, co wynika z wymagań prawnych dotyczących biogazowni o większej mocy, które muszą przejść przez skomplikowane procedury administracyjne. W myśl przepisów biogazownie rolnicze o większej mocy klasyfikuje się bowiem jako takie, które mogą znaczącą wpływać na środowisko.

Biogaz prosumencki: niewielki udział w polskim miksie energetycznym

Z danych wynika, że tzw. biogazownie prosumenckie w Polsce stanowią mniejszość wśród innych systemów tego typu. Na koniec października 2024 roku działało jedynie 56 prosumenckich instalacji biogazowych o łącznej mocy 1 MW. W porównaniu z sektorem fotowoltaicznym, gdzie w Polsce działa ponad 1,5 miliona instalacji o mocy 11,9 GW, biogaz pozostaje daleko w tyle, mimo jego ogromnego potencjału jako źródła energii odnawialnej.

Biogazownie prosumenckie to niewielkie instalacje (zazwyczaj o mocy do 500 kW), które są przeznaczone głównie dla rolników lub małych przedsiębiorstw. Ich celem jest wytwarzanie energii na własne potrzeby, np. do ogrzewania czy zasilania maszyn, a ewentualne nadwyżki mogą być sprzedawane do sieci energetycznej.

Zmiany legislacyjne – potencjalna szansa na rozwój biogazu w Polsce

Szybszy rozwój sektora biogazowego w Polsce byłby możliwy po uchwaleniu przez Ministerstwo Rolnictwa specustawy (podobnej do tzw. specustawy drogowej), która ułatwiłaby proces inwestycyjny poprzez usunięcie barier administracyjnych.

Biogazownie to instalacje pozwalające chronić środowisko naturalne i zwiększające komfort życia na terenach wiejskich oraz na granicach miast i wsi.

Według analiz resortu rolnictwa specustawa pozwoliłaby na powstanie nawet 2000 nowych biogazowni rolniczych. Jak dotąd te pozytywne perspektywy nie znalazły jednak odzwierciedlenia w rzeczywistości i na koniec 2024 roku w Polsce działały tylko 174 obiekty tego typu.

Większość danych i analiz zawartych w artykule pochodzi z raportu opublikowanego przez portal Globenergia.pl, bazującego na źródłach z AEE, ARE i KOWR.

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) przeznaczy kolejny miliard złotych na wsparcie inwestycji w odnawialne źródła energii (OZE) na terenach wiejskich. Nowy nabór w ramach programu „Energia dla Wsi” ruszy 3 lutego 2025. 

Kolejny krok w transformacji energetycznej 

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ogłosił uruchomienie drugiego naboru wniosków w ramach programu priorytetowego „Energia dla wsi”. Tym razem budżet wynosi aż 1 miliard złotych, co stanowi znaczącą część całkowitej puli programu opiewającej na 3 miliardy złotych. Program ma na celu wspieranie inwestycji w instalacje odnawialnych źródeł energii, takie jak biogazownie, farmy fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy magazyny energii.

Program jest skierowany do dwóch kluczowych grup beneficjentów: rolników oraz spółdzielni energetycznych, które mogą uzyskać dofinansowanie w formie dotacji i pożyczek. Intensywność wsparcia wynosi od 45 proc. do 65 proc. kosztów kwalifikowanych, a w przypadku pożyczek – nawet do 100 proc.

Najpopularniejsze są biogazownie

W oficjalnym komunikacie informującym o planowanym uruchomieniu naboru Józef Matysiak, zastępca prezesa zarządu NFOŚiGW, zwrócił uwagę na duże zainteresowanie rolników inwestycjami w odnawialne źródła energii, a szczególnie we wpisujące się w obszar działalności gospodarstw rolnych biogazownie. Podkreślił też, że realizacja programu „Energia dla wsi” wpisuje się w priorytet transformacji energetycznej określony w czteroletniej strategii Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

W ramach pierwszego naboru spośród wszystkich 370 wniosków aż 208 dotyczyło biogazowni. Łączna wartość zawartych umów wyniosła dotychczas prawie 300 mln zł.

Na co można uzyskać wsparcie?

Beneficjenci programu mogą wnioskować o środki na:

• instalacje fotowoltaiczne,
• turbiny wiatrowe,
• elektrownie wodne,
• biogazownie rolnicze z wysokosprawną kogeneracją,
• magazyny energii (jako część zintegrowanych projektów OZE).

Nabór wniosków rozpocznie się 3 lutego i potrwa do 19 grudnia 2025 roku lub do wyczerpania środków. Szczegółowe informacje zostaną udostępnione na stronie NFOŚiGW  7 dni przed rozpoczęciem naboru.

Transformacja energetyczna na horyzoncie

Dzięki nowej edycji programu priorytetowego, polskie wsie mają szansę stać się liderami transformacji energetycznej. Zwiększone wsparcie dla biogazowni i innych instalacji OZE może nie tylko obniżyć koszty energii w gospodarstwach, ale także przyczynić się do zmniejszenia emisji CO₂ i poprawy bezpieczeństwa energetycznego w Polsce.

Celem wizyty studyjnej jest zapoznanie się z technologią i bieżącym funkcjonowaniem biogazowni, która daje wyobrażenie układu poszczególnych elementów instalacji planowanej w obrębie Domaszkowic przez BZK Energy.

Jak większość biogazowni w Niemczech, gdzie zlokalizowanych jest ok. 12 tys. instalacji tego typu (w Polsce ok. 350), obiekt działa już od pewnego czasu; ostatnio został modernizowany. Funkcjonuje w nowoczesnej technologii biogazowej i jest relatywnie blisko zlokalizowany (dojazd w dużej mierze autostradą i szybkimi drogami).

BZK Energy podkreśla, że inwestycje biogazowe są ważnym elementem transformacji środowiskowej, energetycznej, gospodarczej i cywilizacyjnej Polski. Związane jest to m.in. z wprowadzeniem realnego zarządzania odpadami z produkcji rolnej, ale także z możliwością uniezależnienia się w zakresie energetycznym, tj. produkcji zielonej energii 24h/7 o każdej porze roku, na miejscu – w Gminie Nysa. Pod tym względem biogazownie są bezkonkurencyjne w porównaniu z instalacjami wiatrowymi czy słonecznymi.

Wyjazd na wizytę studyjną planowany jest 31 stycznia br. w godzinach porannych; powrót tego samego dnia. BZK Energy zapewnia transport autokarowy.

„Energia dla wsi” – program, który odgrywa kluczową role w rozwijaniu odnawialnych źródeł energii na terenach wiejskich, uzyskał dodatkowe 2 mld zł środków.

90 proc. wniosków dotyczy biogazowni

Jak wskazali przedstawiciele resortu rolnictwa na ostatnim posiedzeniu podkomisji sejmowej ds. biogospodarki i innowacyjności w rolnictwie, od 2022 r. znacznie wzrosło zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii (OZE), zwłaszcza budową biogazowni wspieraną z europejskich funduszy.

Z danych przedstawionych podczas spotkania wynika, że blisko 90 proc. wniosków złożonych w pierwszym naborze programu „Energia dla wsi” dotyczyło tych obiektów. Wpływ na to mają m.in. preferencyjne warunki finansowania, dzięki którym inwestując w biogazownię można liczyć na dotację wynoszącą nawet 65 proc. kosztów kwalifikowanych (alternatywnie pożyczkę do 100 proc. kosztów kwalifikowanych).

Biogazownie kluczowym elementem transformacji

Inicjatywy takie jak „Energia dla wsi” odgrywają ogromną rolę w procesie unowocześniania gospodarstw rolnych w Polsce. Zwiększają ich niezależność energetyczną i ograniczają wpływ na środowisko.

Na posiedzeniu podkreślono ponadto konieczność uproszczenia procesu pozyskiwania zezwoleń na budowę biogazowni. Jak zapewniono, budowa tego typu obiektów w gospodarstwach rolnych nie będzie wymagała uprzedniej zmiany kwalifikacji gruntu na cele przemysłowe.

Beneficjentami „Energii dla wsi” są rolnicy i spółdzielnie rolnicze. Przystępując do programu mogą ubiegać się o dofinansowanie na:

• Biogazownie rolnicze i elektrownie wodne o mocy 10 kW–1 MW,
• Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe o mocy 50 kW–1 MW,
• Magazyny energii zintegrowane z innymi realizowanymi źródłami OZE.

Informacja o terminie kolejnego naboru wniosków ma zostać ogłoszona wkrótce. Szczegółowe informacje o zasadach programu są dostępne na stronie internetowej NFOŚiGW.

„Energia dla wsi” – dodatkowe 2 mld zł

„Energia dla wsi” to program wdrażany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, którego realizacja przewidziana jest do 2030 roku. Jego celem jest wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie gmin wiejskich i wiejsko-miejskich.

O rosnącej wadze „Energii dla wsi” w transformacji energetycznej polskiego rolnictwa świadczy z pewnością fakt, że wnioski, które złożono w ramach pierwszego naboru niemal dwukrotnie przekroczyły pierwotny budżet programu wynoszący 1 mld zł.

Szansa na wsparcie finansowe nadal istnieje. W październiku Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi ogłosiło, że Europejski Bank Inwestycyjny zaakceptował wniosek Polski o zwiększenie budżetu programu o kolejne 2 mld zł.

Beneficjentami „Energii dla wsi” są rolnicy i spółdzielnie rolnicze. Przystępując do programu mogą ubiegać się o dofinansowanie na:

• Biogazownie rolnicze i elektrownie wodne o mocy 10 kW–1 MW
• Instalacje fotowoltaiczne i wiatrowe o mocy 50 kW–1 MW
• Magazyny energii zintegrowane z innymi realizowanymi źródłami OZE.

Informacja o terminie kolejnego naboru wniosków ma zostać ogłoszona wkrótce. Szczegółowe informacje o zasadach programu są dostępne na stronie internetowej NFOŚiGW.

W środę, 9 października br., przedstawiciele BZK Energy wzięli udział w nadzwyczajnej sesji rady miasta Nysa. Jednym z zagadnień sesji była biogazownia projektowana w Domaszkowicach. Spotkanie miało charakter konsultacyjny i zgromadziło grono mieszkańców sołectwa oraz lokalne władze.

Podczas sesji przedstawiciele BZK Energy zaprezentowali szczegóły projektu, w tym korzyści wynikające z powstania biogazowni. Wskazano, że instalacja będzie oparta na ultranowoczesnej, hermetycznej technologii. Prezes spółki, Aleksander Siuda, zaproponował ponadto rozwiązanie dające możliwość dostarczania taniego ciepła poniżej cen rynkowych do domów w Domaszkowicach. Ciepło jest produktem ubocznym procesu wytwarzania biometanu.

W artykule „Nowa inwestycja: biometanownia w Domaszkowicach” omówiono starania BZK Energy związane z minimalizowaniem wpływu inwestycji na środowisko oraz zaangażowanie w dialog z lokalną społecznością. Wskazano, że BZK Energy zaproponowało wizyty studyjne w innych biogazowniach. Podkreślono też, że instalacja ma zostać zlokalizowana w odległości około 1100 m od najbliższych zabudowań, czyli kilka a nawet kilkanaście razy dalej niż biogazownie spotykane w Niemczech czy we Francji.

Artykułu na portalu Magazyn Biomasa wskazuje, że w Polsce pokutuje mnóstwo negatywnych stereotypów odnośnie biogazowni i ich wpływu na środowisko oraz pofermentu. W dobie social mediów często argumenty emocjonalne rozpowszechniane są znacznie szybciej od tych popartych faktami. Tymczasem odpady z produkcji rolniczej (obornik i gnojowica), zamiast od lat trafiać do biogazowni – jak w Europie Zachodniej – nadal wylewają się szerokim strumieniem na polskie pola. Wydzielają odory i metan, który zwiększa efekt cieplarniany.

Jak podkreśla w swojej wypowiedzi Jakub Augustynowicz, dyrektor ds. inwestycji w BZK Energy, lokalne społeczności w Polsce wciąż mają liczne obawy odnośnie inwestycji biogazowych. Dotychczasowe kampanie informacyjne skierowane do opinii publicznej były tylko kroplą w morzu potrzeb w zakresie komunikacji społecznej branży biogazowej.

– Na poziomie lokalnym, ale i krajowym, nadal brak jest podstawowej wiedzy na temat inwestycji biogazowych i ich pozytywnego wpływu na społeczności lokalne w zakresie szeroko rozumianej ekologii – wskazuje Jakub Augustynowicz.

Biometanownia, będąca kluczowym projektem BZK Energy, jest na zaawansowanym etapie planowania. Obiekt może produkować biometan z wykorzystaniem odpadów z produkcji rolniczej. Roczna produkcja może docelowo wynosić 5 milionów m³. Wyprodukowany biometan byłby przekierowany do istniejącej w pobliżu inwestycji sieci gazowej.

Celem wizyty, dotyczącego projektu „Budowy instalacji OZE, gospodarki obiegu zamkniętego – biogazowni rolniczej, biometanowej w miejscowości Domaszkowice”, będzie zapoznanie się z technologią i bieżącym funkcjonowaniem biogazowni rolniczych, które są technologicznymi odpowiednikami projektu inwestycyjnego BZK Energy w obrębie Domaszkowic.

Przygotowanie wizyt było możliwe po uzyskaniu przez BZK Energy zgody na przeprowadzenie wizyt studyjnych od właścicieli biogazowni rolniczych. Zgody otrzymano w dwóch nowoczesnych obiektach, które odpowiadają planom inwestycyjnym w obrębie Domaszkowic. Powstały niedawno, w tej samej technologii uwzględnionej przez spółkę w dokumentacji złożonej w Urzędzie Gminy Nysa w ramach procedowania projektu.

Spółka podkreśliła w zaproszeniu, że inwestycje biogazowe są niezbędnym elementem transformacji środowiskowej, energetycznej, gospodarczej i cywilizacyjnej naszego kraju. Dotyczy to m.in. inteligentnego przetwarzania odpadów z produkcji rolnej, co jest szczególnie istotne w Gminie Nysa, będącej w dużej mierze gminą rolniczą.

Biorąc pod uwagę trwający okres urlopowy BZK Energy zaproponowała przeprowadzenie wizyty studyjnej 6 września 2024 r. Spółka zaproponowała w zaproszeniu wyjazd do obu biogazowni lub do wybranej, zależnie od preferencji uczestników wyjazdu.

Zgłoszenia do udziału w wizycie studyjnej przyjmuje Jakub Augustynowicz, dyrektor ds. inwestycji BZK Energy, augustynowicz_j@bzk.pl.